Năm 2023 (thời kỳ từ 01/8/2022 - 31/7/2023), dưới sự quan tâm lãnh đạo của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh đã tiếp tục đẩy mạnh công tác lãnh đạo, chỉ đạo sát sao các cơ quan, đơn vị, địa phương trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xác định đây luôn là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp, các ngành và của cả hệ thống chính trị; đồng thời UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra các đơn vị trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, không ngừng nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong công tác này. Cùng với sự vào cuộc, đồng thuận, quyết tâm cao của các cấp ngành, trong thời gian qua, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày càng có nhiều chuyển biến rõ nét, có hiệu quả tích cực góp phần vào việc thúc đẩy việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trong năm qua, trên địa bàn tỉnh, tình hình khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công dân cơ bản ổn định, không có những biến động lớn so với năm trước, không phát sinh các điểm nóng phức tạp về khiếu nại, tố cáo gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Cụ thể: về đơn khiếu nại đã giảm 37,6% so với cùng kỳ năm trước, trong đó các khiếu nại vẫn chủ yếu liên quan đến việc giải quyết các tranh chấp đất đai giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với cơ quan, tổ chức, việc đòi lại đất cũ; khiếu nại các quyết định hành chính về quản lý đất đai, đền bù, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; khiếu nại các quyết định giải quyết tranh chấp đã có hiệu lực nhưng công dân cho là không đúng; bên cạnh đó cũng có một số khiếu nại liên quan đến việc thực hiện chính sách xã hội, khiếu nại việc thi hành các quyết định hành chính của cơ quan chức năng. Về đơn tố cáo giảm 24,1 % so với cùng kỳ, các nội dung tố cáo chủ yếu phản ánh liên quan đến việc cán bộ, công chức làm sai chính sách, có hành vi vi phạm trong thi hành công vụ, tiêu cực, nhũng nhiễu trong quản lý đất đai, tài chính, thực hiện chính sách xã hội; thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại, bao che người bị tố cáo; xử lý không nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật…

Năm 2023, các cấp, các ngành đã tổ chức tiếp 1.591 lượt, với 1.631 người của 1.597 vụ việc. Trong đó: riêng thủ trưởng cơ quan hành chính các cấp tiến hành tiếp 533 lượt/547 người. Qua hoạt động tiếp công dân, đã tiếp nhận 17 đơn khiếu nại đối với 17 vụ việc; 13 đơn tố cáo đối với 13 vụ việc;  đơn phản ánh, kiến nghị: 1567 đơn/1.567 vụ việc.

Trong công tác tiếp nhận, xử lý đơn các loại, các cấp, các ngành đã tiếp nhận nhận 2.468 đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (trong đó, kỳ trước chuyển sang 73 đơn), tiếp nhận trong kỳ 2395 đơn; đã xử lý 2444 đơn, trong đó số đơn và số vụ việc đủ điều kiện xử lý là: 2217/2.217. Qua công tác phân loại, xử lý có 78 đơn/78 vụ việc khiếu nại; 63 đơn/63 vụ việc tố cáo; 2076 đơn kiến nghị, phản ánh/2.076 vụ việc. Về phân loại theo tình trạng giải quyết, đã giải quyết: 1.936 đơn/1.936 vụ việc; đang giải quyết: 279 đơn thư /279 vụ việc; chưa giải quyết: 02 đơn/02 vụ việc. Về kết quả xử lý đơn, thuộc thẩm quyền có: 1708 đơn thư/1708 vụ việc; không thuộc thẩm quyền: 509 đơn thư/509 vụ việc.

Về kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền: đã giải quyết 20 đơn/35 đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền, đạt 57,1 %; giải quyết 09 đơn/14 đơn tố cáo thuộc thẩm quyền đạt 64,3%;

Trong thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản để thể chế, cụ thể hóa và nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn, theo đó, trong năm 2023 đã ban hành các văn bản như: Quy chế tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân tỉnh Cao Bằng; Quyết định về việc công bố danh mục thủ tục hành chính công bố mới, bị bãi bỏ lĩnh vực tiếp công dân lĩnh vực xử lý đơn thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Thanh tra tỉnh Cao Bằng; Quyết định phê duyệt quy trình nội bộ trong giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa trong lĩnh vực tiếp công dân, xử lý đơn thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Thanh tra tỉnh Cao Bằng. Đồng thời, chỉ đạo các ngành, các cơ quan, tổ chức, đơn vị trên địa bàn tỉnh tổ chức 71 lớp bồi dưỡng kỹ năng, các hội nghị tập huấn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về công tác thanh tra, khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân, với 2.411 lượt người tham gia, qua đó đã không ngừng nâng cao nhận thức, trách nhiệm của can bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác tham mưu tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo. Ngoài ra, các cấp, các ngành đã tiến hành 17 cuộc thanh tra trách nhiệm trong công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo tại 19 cơ quan, đơn vị. Qua thanh tra đã uốn nắn, chấn chỉnh những hạn chế và tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Công tác rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài theo kế hoạch của Thanh tra Chính phủ được quan tâm đẩy mạnh, trong năm UBND tỉnh đã tổ chức hòa giải thành công 01 vụ việc phức tạp đã kéo dài 25 năm và đã qua rất nhiều lần giải quyết của các cấp và cơ quan khác nhau của địa phương và Trung ương. Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh không còn vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, tồn đọng theo kế hoạch của Thanh tra Chính phủ và các kế hoạch rà soát của tỉnh đã ban hành. Mặt khác, các cơ quan thường xuyên chú trọng công tác chỉ đạo giải quyết các vụ việc, đơn khiếu nại, tố cáo do các cơ quan dân cử chuyển đến theo quy định.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo vẫn còn một số hạn chế như: một số cơ quan chưa thực hiện có hiệu quả chức năng quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực được giao, có lĩnh vực còn xảy ra các vi phạm, sai phạm nghiêm trọng như trong lĩnh vực đất đai, xây dựng…; giải quyết chưa dứt điểm, thấu đáo các  mâu thuẫn, tranh chấp từ cơ sở dẫn đến phát sinh các vụ việc khiếu kiện; việc bố trí công chức thực hiện thẩm tra, xác minh để phục vụ công tác giải quyết khiếu, nại tố cáo đối với một số vụ việc còn hạn chế, chưa chuyên sâu, thiếu kinh nghiệm; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo ở một số cơ quan, đơn vị chưa được chú trọng đúng mức, chưa tuân thủ đầy đủ các quy trình; còn có công dân nhận thức chưa đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, nhất là ý thức chấp hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo, đất đai...

Thời gian tới, các cơ quan, đơn vị, các cấp, các ngành cần tiếp tục đẩy mạnh việc quán triệt, tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo như Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ chính trị; Thông báo Kết luận số 130-TB/TW ngày 10/01/2008 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 39/2012/QH13 ngày 23/11/2012 của Quốc hội, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân và các văn bản hướng dẫn thi hành; tiếp tục thực hiện nghiêm Kế hoạch số 363/KH-TTCP ngày 20/03/2019 của Thanh tra Chính phủ về kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài, coi đây là việc làm thường xuyên của các cấp, các ngành; tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và người dân về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo; chỉ đạo đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; làm tốt việc theo dõi giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Tổ chức giám sát, kiểm tra và thi hành nghiêm túc các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, nhất là những vụ việc được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm; nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý điều hành về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo..../.

(Đinh Văn Vụ - Thanh tra tỉnh Cao Bằng)